خازن چیست؟
خازن یک قطعه الکترونیک است که میتواند انرژی الکتریسیته را بصورت یک ولتاژ استاتیک، درون خود ذخیره کند. خازن مانند یک باتری است با این تفاوت که با اتصال جریان الکتریسیته به سرعت شارژ میشود و با قطع اتصال به سرعت دشارژ میشود.
Capacitor یک قطعه الکترونیکی غیر فعال تاثیر پذیر (Passive) با دو پایه است. اثر عملکردی، این قطعه را به عنوان ظرفیت خازنی میشناسند. این قطعه الکترونیکی در حالت عادی از دو صفحه از جنس فلز تشکیل شده که به هم اتصال نداشته و صفحات بصورت موازی روبروی هم قرار دارند. یک عایق دی الکتریک برای ایجاد ظرفیت خازنی بین دو صفحه قرار دارد که بر اساس نوع ساخت و کاربرد میتواند از جنس هوا، فیلم پلاستیکی، میکا،لایه های اکسید تانتالیوم و یا سرامیک و غیره باشد.
ظرفیت خازنی چیست؟
ظرفیت خازنی یا Capacitance به معنی توانایی ذخیره کردن میزان مشخصی از بار الکتریکی توسط capacitor است. هر قدر ظرفیت خازنی این قطعه بالاتر باشد، به این معناست که انرژی الکتریکی بیشتری را میتواند در خود ذخیره کند. واحد سنجش ظرفیت خازن فاراد است.
شکل فیزیکی و ساختار خازنها بسیار متفاوت است. آنها را به عنوان قطعات مدارهای الکتریکی در بسیاری از وسایل الکتریکی و الکترونیکی رایج میتوان یافت.
انواع خازن
در صنعت، به صورت کلی قطعات الکترونیکی از جمله Capacitor در دو تیپ DIP و SMD یافت میشوند. البته انواع دیگری از خازن ها هم وجود دارد که در صنعت برق فشار قوی یا روی تابلوهای قدرت استفاده میشوند که ما در این مطلب به آنها نمیپردازیم.
قطعات DIP، آنهایی هستند که دارای پایه های مفتولی شکل بوده و پایه های آنها درون بورد فرو رفته و در پشت بورد به مدار لحیم میشوند ولی پایه های قطعه SMD کوتاه بوده و برای نصب روی بورد طراحی شده. این قطعات بیشتر برای نصب روی بوردهای چند لایه یا به اصطلاح ویفری در نظر گرفته میشوند و اغلب با ماشین روی بورد سوار میشوند.
برای تولید یک تین کلاینت یا مینی پی سی نیاکو از انواع مختلفی از انواع SMD این قطعه استفاده میشود. در کارخانه تولیدی نیاکو، قطعات SMD به وسیله رباتهای Pick & Place روی بوردها سوار میشوند.
موارد استفاده
امروزه از خازن به طور گسترده ای در مدارهای الکترونیکی برای مسدود کردن جریان مستقیم و در عین حال اجازه عبور جریان متناوب استفاده می شوند.
در شبکه های فیلتر آنالوگ، خروجی منبع تغذیه را صاف می کنند.
خازن ها در مدارهای رزونانس، رادیوها را با فرکانسهای خاصی تنظیم می کنند.
در سیستم های انتقال قدرت الکتریکی ، آنها ولتاژ و جریان برق را تثبیت می کنند.
ویژگی ذخیره انرژی در خازنها به عنوان حافظه پویا در رایانه های اولیه دیجیتال مورد استفاده قرار میگرفت و هنوز در تولید DRAM ها، استفاده میشود.